Kategori: Makaleler

Gidon Neresi? Psikolojik Bir Mercekten Bakış Bazen bir kelime, bir yerin adı, bir insanın ya da bir toplumun bilinçaltına nasıl kazındığını anlamak zor olabilir. “Gidon” kelimesi, her ne kadar belli bir coğrafi konumu işaret etse de, insanlar için farklı anlamlar taşıyor olabilir. Gidon, bazıları için sadece bir mekan ismi, bazıları içinse bir sembol ya da anlam yüklenmiş bir kavram olabilir. Peki, bu kelime insan psikolojisinde nasıl yer eder? Bir psikolog olarak, insanların bir yer hakkında düşündüklerinde ve ona ait duygusal, bilişsel ve sosyal yanıtları oluşturduklarında neler yaşandığını merak ederim. Bu yazıda, “Gidon neresi?” sorusunu psikolojik bir bakış açısıyla ele alacak,…

Havalandırma Sistemi Çeşitleri Nelerdir? İnsan Hikâyeleri ve Verilerle Bir Yolculuk Bir mekâna girdiğinizde sizi karşılayan temiz hava, aslında görünmez bir kahramanın eseridir: havalandırma sistemleri. Çoğu zaman farkında olmasak da, nefes aldığımız havanın kalitesi yaşam kalitemizi doğrudan etkiler. Bu yazıyı hazırlarken, evinden iş yerine, fabrikalardan okullara kadar farklı alanlarda havalandırma sistemlerinin nasıl hayat kurtarıcı bir rol oynadığını düşündüm. İşte bu yüzden, havalandırma sistemi çeşitlerini yalnızca teknik açıdan değil, aynı zamanda insan hikâyeleriyle birlikte anlatmak istiyorum. Doğal Havalandırma Doğal havalandırma, en eski ve en insani yöntemdir. Pencereleri açtığınızda esen rüzgârın içeriye taşıdığı ferahlık, aslında bu sistemin özüdür. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre,…

Hamse Nedir? – Kültürler Arasında Beşli Bir Bilgelik Yolculuğu Bazı kelimeler vardır, sadece anlamıyla değil, taşıdığı kültürel mirasla da büyüler. “Hamse” onlardan biridir. Bir edebiyat meraklısı olarak her zaman farklı kültürlerin kavramlarını, anlamlarını ve hikâyelerini keşfetmeyi severim. Bugün sizlerle “Hamse nedir?” sorusunun peşine düşelim; hem İslam Ansiklopedisi’nin bilgeliğiyle hem de çağdaş dünyanın çok kültürlü bakış açısıyla… Hamse Nedir? – Klasik Bir Edebiyat Geleneğinin Kalbi İslam Ansiklopedisi’ne göre Hamse, kelime anlamıyla “beşli” demektir. Edebiyat terimi olarak ise, aynı şair tarafından kaleme alınmış beş mesneviden oluşan eserler bütünüdür. Bu gelenek, özellikle Fars ve Türk edebiyatlarında derin izler bırakmıştır. İlk hamse, 12. yüzyılda…

Dünyanın İlk Tıp Fakültesi Neresidir? Toplumsal Yapılar ve Bilginin Evrimi Üzerine Bir İnceleme Toplumsal yapıların bireylerin yaşamını şekillendiren, kültürleri, normları ve değerleri oluşturan karmaşık bir etkileşim ağı olduğunu söylemek yanlış olmaz. Her toplum, bireylerine belirli roller, görevler ve beklentiler sunar. Bu toplumsal yapılar, belirli mesleklerin, bilim dallarının ve eğitim sistemlerinin gelişimine de yön verir. Tıpkı diğer mesleklerde olduğu gibi, tıp da zaman içinde toplumsal normlardan, cinsiyet rollerinden ve kültürel pratiklerden etkilenmiş bir alandır. Dünyanın ilk tıp fakültesinin nerede kurulduğu sorusu, yalnızca tarihsel bir sorunun ötesine geçer. Bu soru, bilginin toplumsal yapıdaki yerini, bilimin gelişiminde cinsiyetlerin nasıl farklı roller üstlendiğini ve…

Dil Okuyanlar Nerede Çalışabilir? Ekonomik Bir Perspektiften Değerlendirme Kaynakların Sınırlılığı ve Seçimlerin Sonuçları Bir ekonomist olarak, kaynakların sınırlı olduğu ve her bireyin karşılaştığı seçimlerin sonuçlarının toplumsal refah üzerindeki etkilerini sürekli göz önünde bulundurmak gerekir. Ekonomi, bireylerin sınırlı kaynakları en verimli şekilde nasıl tahsis edeceklerine dair kararlar üzerine şekillenir. Dil okuyan bireyler için de bu durum geçerlidir. Dil öğrenimi, belirli bir beceri seti sunar, ancak bu becerilerin iş gücü piyasasında nasıl değer gördüğü, piyasadaki talep ve arz koşullarına bağlıdır. Ekonomik anlamda, dil becerilerini kazanan bireylerin bu becerileri kullanabileceği iş alanları da çeşitlenir. Ancak her seçim, belirli bir ekonomik sonuç doğurur. Piyasa…

Bir Aracın Hava Yastığının Açılması Nasıl Anlaşılır? Hayatın İçinden Hikâyeler ve Verilerle Bir Bakış Bir trafik kazasından sonra araçların önünde patlamış kumaş parçaları gördüğümüzde hepimizin aklına aynı soru gelir: “Bu hava yastıkları tam olarak nasıl açılır ve açıldığını nasıl anlarız?” İşte bu yazıda, hem teknik gerçekleri hem de insan hikâyelerini harmanlayarak hava yastığının açılıp açılmadığını nasıl anlayabileceğimizi ele alıyoruz. Çünkü bu yalnızca otomobillerin değil, hayatlarımızın güvenliğiyle doğrudan ilgili. Hava Yastığı Açıldığında Neler Olur? Görsel İşaretler Bir aracın hava yastığının açıldığını anlamanın en belirgin yolu, patlamış hava yastığının kendisidir. Kumaş torba direksiyon simidi, yolcu tarafındaki panel ya da yan kapılardan fırlar.…

Hatun Kişi Ne Demek? Dilin Derinliklerine Yolculuk Dil, geçmişin izlerini taşıyan, kültürleri birbirine bağlayan ve düşüncelerimizi şekillendiren bir araçtır. Bugün, sıkça duyduğumuz bir terimi daha yakından inceleyeceğiz: “Hatun kişi.” Hemen hemen herkesin dilinde olan bu ifade, aslında ne kadar derin bir anlam taşıyor? Hangi toplumsal bağlamda, hangi tarihsel süreçle ortaya çıkmış olabilir? Gelin, bu terimi bilimsel bir bakış açısıyla keşfe çıkalım. Hatun Kişi: Etimolojik Bir İnceleme Dilbilimsel açıdan bakıldığında, “hatun” kelimesi Türkçede eski zamanlardan beri kullanılmakta olan ve tarihsel olarak köklü bir geçmişe sahip bir sözcüktür. Farsçadaki “khātūn” kelimesinden türetilmiştir ve anlam olarak “kadın” ya da “kadın lider” gibi kullanımlara…

Hakikat Hangi Cemaat? Hakikat, insanlık tarihinin en çok tartışılan, peşinden koşulan ve aranan kavramlarından biri olmuştur. Ancak, bu hakikat her zaman tek bir doğruyu mu temsil eder, yoksa farklı bakış açılarıyla şekillenen bir kavram mıdır? Bu yazıda, “hakikat hangi cemaat?” sorusuna veri odaklı bir bakış açısıyla yaklaşacağız ve gerçek dünyadan örneklerle, farklı cemaatlerin ve toplulukların hakikat anlayışlarını inceleyeceğiz. Hem düşünsel bir yolculuğa çıkacak hem de bu sorunun cevaplarını ararken insan hikâyelerinin derinliklerine inmeye çalışacağız. Hakikat ve Cemaat: Farklı Anlamlar Hakikat, çoğunlukla doğruluk ve gerçeklik ile özdeşleştirilse de, her toplum ve cemaat için farklı bir anlam taşıyabilir. İslam’dan Hristiyanlığa, felsefeden bilime…

Hal Dili, Kal Dili Ne Demek? Derinlemesine Bir İnceleme Bir gün sabah kahvesini içerken, Miray sosyal medyada paylaştığı bir yazıya denk geldi. “Hal dili, kal dili” diyordu. İlk başta, “Bu ne demek ki?” diye düşündü. Ama birkaç dakika içinde, aslında hepimizin hayatında derin izler bırakan bir dil biçimi hakkında yazıldığını fark etti. Ve sonra, konunun sadece dil ile ilgili değil, insan ilişkileriyle, toplumla ve duygusal anlayışla da doğrudan bağlantılı olduğunu anlamaya başladı. Hal dili, kal dili… Eğer daha önce bu iki terimi duymadıysanız, sadece kelimelerden ibaret olmadıklarını size söylemek isterim. Bu kavramlar, insanlar arasındaki en temel iletişimi açıklayan, ama bir…

Gelin Hamamı: Toplumsal Cinsiyet, Çeşitlilik ve Sosyal Adalet Perspektifinden Bir Bakış Gelin hamamı, Türk kültüründe köklü bir yer tutan geleneklerden birisidir. Ancak, bu geleneğin ardındaki anlamları ve toplumsal etkilerini düşündüğümüzde, yalnızca eğlenceli bir kutlama olmaktan daha fazlasını ifade ettiğini görebiliriz. Gelin hamamı, toplumsal cinsiyet rolleri, kültürel çeşitlilik ve sosyal adaletle şekillenen bir geleneğin simgesel bir yansımasıdır. Bu yazıda, gelin hamamının sadece bir gelenek olarak kalmadığını, aynı zamanda toplumsal yapıyı nasıl etkilediğini ve dönüştürebileceğini ele alacağız. Gelin Hamamı: Kadınların Dayanışması ve Toplumsal Cinsiyet Gelin hamamı, genellikle düğün öncesinde, gelinin yakın kadın akrabaları ve arkadaşlarıyla birlikte gittiği özel bir etkinliktir. Bu geleneğin…